Port – my kind of sport
Het is weer eerder donker en de open haard gaat langzaamaan naar standje hoog… ik zeg:”Haal de port maar uit de kast en schenk vanavond een glaasje in”. Staat die niet in je voorraadkast? Waarom niet? Omdat je er weinig vanaf weet? Dan wordt het de hoogste tijd voor een klein lesje in Port.
Port komt uit de Douro in Portugal en word gemaakt van veel verschillende druivenrassen, zoals gouveio, malvasia fina, tinta roriz (=tempranillo), tinta barocca, en tourica national. De overige druivenrassen laat ik meestal achterwege, omdat mijn Portugees niet denderend is. De enige keer wanneer ik vloeiend Portugees spreek, is wanneer ik tijdens een feestje een fles wijn op heb, maar dan spreek ik ook Spaans, Russisch en Italiaans 😊
KLEUREN
Rode port is voor veel mensen de meest bekende port, maar doe jezelf een plezier en koop eens een fles witte port: een feestje! Helemaal wanneer deze houtlagering heeft gehad. Ook bestaat er droge witte port. Persoonlijk heb ik deze nog nooit geproefd, dus ik ben wel heel benieuwd naar deze smaak. Zal hij echt droog zijn of toch nog een spoortje zoet bevatten? Ik weet dat Vinhodoporto een heel mooi assortiment droge witte port heeft. Wellicht toch een keer bestellen. Sinds 2005 bestaat er ook rosé (of pink) port. Deze port is eigenlijk een ruby, alleen zijn de schillen korter mee gegist en daarom heeft hij een zachtere kleur. Vooral de fruitigheid in deze port is heerlijk. Wit en rosé mag allebei gekoeld gedronken worden en is heerlijk voor warmere dagen, maar met het oog op dit jaargetij gaat mijn voorkeur uit naar rood.
VERSTERKTE WIJN
Port is net als sherry een versterkte wijn. Zodra de gewenste zoetheid tijdens de alcoholische gisting is bereikt word er wijnalcohol toegevoegd. De gistcellen stoppen met wat ze aan het doen zijn, namelijk suikers omzetten in alcohol, en de niet vergiste suikers geven de zoetheid.
TWEE GROEPEN
Grofweg kunnen we port in twee groepen verdelen, zonder én met jaartal. Wanneer er gesproken word over port zonder jaartal, betekent dit dat we te maken hebben met een mix (=blend) van basiswijnen uit verschillende jaren. De meest bekende zijn ruby en tawny. Maar heb je wel eens 10, 20, 30 of 40 years old op de fles zien staan? Ook dit is een port van verschillende basiswijnen, maar waarbij de gemiddelde leeftijd op het etiket word vermeldt. De smaken lopen uiteen van noten tot gedroogd fruit.
Dan de categorie met jaartal. Waar dat jaartal voor staat? Dat is het jaar waarin de druiven geoogst zijn. Dit word ook wel oogstjaar genoemd. Hieronder de verschillende soorten op een rijtje:
Vintage in uitzonderlijke jaren kan een producent besluiten de wijn niet te mengen met wijnen uit andere jaren en maakt hij port van één oogstjaar. Een vintage krijgt twee jaar houtrijping en rijpt dan langzaam in de fles verder. Door deze flesrijping ontstaat depot onderin de fles en daarom kan je een vintage port beter decanteren. Single Quinta Vintages worden gemaakt op basis van druiven uit één oogstjaar van slechts één wijngoed (=quinta), die ook op het etiket vermeld word. De smaak van een vintage port combineert tannine met concentratie en lengte. Naarmate hij ouder wordt geeft hij een enorm breed palet aan smaken.
Late Bottled Vintage (LBV) afkomstig uit het jaar dat op het etiket staat aangegeven. Voor botteling rijpt hij tussen de vier en zes jaar op hout en dit zorgt voor een licht oxidatieve smaak.
Colheita Port rijpt lang op hout en word pas gebotteld wanneer deze op de markt komt. Rijping van tenminste zeven jaar, wat een lichte kleur geeft en een complexe, zachte smaak met kruidigheid en impressies van gedroogde vruchten.
Welke port het meest lekker smaakt? Dat is, net als altijd, persoonlijk. Ik ben zelf een liefhebber van tawny 10 years old, maar ik zou zeggen probeer ze allemaal of kom naar mijn wijn-spijsproeverij Portugal op vrijdag 28 januari 2022, daar gaan we vast een paar bijzondere exemplaren laten proeven.
